Maatregelen om het net in Friesland te ontlasten

Een team van Liander werkt in Drachten aan een nieuwe werkwijze: de gebiedsaanpak. Het doel is om in dit gebied (dat stroom krijgt via onderstation Drachten) zoveel mogelijk klanten van de wachtlijst aan te sluiten.

De kern van deze aanpak is het aanbieden van flexibele contracten aan nieuwe klanten. Wij geloven dat flexibiliteit essentieel is voor een duurzaam en toekomstbestendig energiesysteem. Met een flexibel contract kan de klant in samenwerking met Liander zijn energieverbruik of teruglevering aanpassen. Dit betekent energie afnemen wanneer er een overschot is en juist minder gebruiken tijdens piekmomenten. Zo ontlasten we het elektriciteitsnet, voorkomen we congestie en houden we energie betaalbaar, betrouwbaar en toegankelijk.

Daarnaast onderzoeken we hoe we in Drachten op een verantwoorde manier kabels en transformatoren zwaarder kunnen belasten. Zie maatregel 3 voor meer informatie over het zwaarder belasten van het net. Ook kijken we naar de inzet van congestiesets en andere slimme technische oplossingen. Meer over congestiesets in maatregel 4. Met de extra capaciteit kunnen we meer klanten van de wachtlijst halen en aansluiten met flexibele contracten.

Liander heeft als netbeheerder de wettelijke taak om te zorgen dat er  zoveel stroom door het netwerk gaat als het netwerk aankan. Dat doen we om storingen in het elektriciteitsnet te voorkomen. We onderzoeken of we de grens van wat we kunnen transporteren over het net kunnen verhogen, waardoor we meer elektriciteit via dezelfde kabels transporteren. 

Bij een storing plaatsen we een congestieset om congestie te verhelpen. Een congestieset bestaat uit een aggregaat, een accu of een combinatie van beide, die mobiel paraat staan om bij te springen op het net in geval van storing. 

We vragen grote bedrijven of zij bij piekmomenten tijdelijk minder elektriciteit kunnen afnemen of terugleveren, om zo het net te ontlasten. In nieuwe contracten nemen we afspraken op om piekbelasting te verminderen, bijvoorbeeld door een maximale capaciteit vast te leggen voor deze momenten. 

Daarnaast benaderen we grote klanten die een deel van hun vermogen onbenut laten en bespreken we de mogelijkheid om dit in te zetten voor de aansluiting van nieuwe klanten.

Slim laden voorkomt overbelasting van het stroomnet tijdens piekuren. Veel elektrische rijders laden hun auto direct bij thuiskomst, wat 's avonds voor een piek in netbelasting zorgt. Door laadpalen zo in te stellen dat auto's voornamelijk opladen tijdens daluren, benutten we de bestaande netcapaciteit efficiënter. Samen met laadpaalexploitanten en concessieverleners werken we aan het spreiden van laadmomenten en het verlagen van het laadvermogen tijdens piekuren. Voor uitzonderingen en noodsituaties blijft direct laden altijd mogelijk.

Het energiesysteem is in verandering, wat vraagt om een nieuwe aanpak van zowel Liander als haar klanten om efficiënt om te gaan met de beperkt beschikbare capaciteit. Daarom zoeken we, naast de bestaande contracten, naar nieuwe contractvormen die optimaal gebruikmaken van de beschikbare capaciteit en aantrekkelijk zijn voor beide partijen. Een voorbeeld hiervan zijn contracten waarbij klanten op bepaalde momenten van de dag minder vermogen afnemen.

We onderzoeken hoe we vrijgekomen vermogen zo effectief mogelijk kunnen benutten om grootverbruikklanten op de wachtrij sneller aan te sluiten. Daarnaast kijken we naar ingroeitrajecten: wanneer een klant op termijn meer vermogen nodig heeft, zoeken we naar manieren om het gereserveerde vermogen in de tussentijd beschikbaar te stellen voor andere klanten. 

Batterijen helpen bij het verlichten en voorkomen van netcongestie, zowel bij de opwek als de afname van elektriciteit. Door energie op te slaan wanneer de vraag laag is en energie vrij te geven tijdens piekmomenten, dragen ze bij aan het ontlasten van het net. Om netcongestie te voorkomen in plaats van te verergeren, is het essentieel dat batterijen op de juiste momenten worden aangestuurd en bijvoorbeeld geen energie vragen van het net tijdens piekmomenten. 

De woningbouwopgave in Nederland is enorm; er is een grote behoefte aan extra woningen. Netbewust bouwen van woningen helpt de druk op het elektriciteitsnet te verminderen. Wanneer gemeenten, projectontwikkelaars en aannemers bij het ontwerp rekening houden met de netbelasting, kunnen meer woningen en bedrijven worden aangesloten op dezelfde kabel. Hoe? Door de net- en piekbelasting te verlagen en energiegebruik en -teruglevering slim af te stemmen op de netcapaciteit.

We werken samen met de provincie en gemeenten aan het verbeteren van het ontwikkelproces van nieuwe bedrijventerreinen. Ons doel is om samen duurzame terreinen te realiseren die niet alleen netefficiënt zijn, maar ook waarde toevoegen aan de gemeente en de regio.